Marokko dag 39

Chefchaouen

De laatste dag voor we morgen met de boot weer oversteken naar Europa en Afrika zullen verlaten.
Chefchaouen blijkt een prachtige stad te zijn met uitzonderlijk mooie inkijkjes en prachtige straatjes. Het steile pad er naartoe is door de regen glibberig en steil, maar we halen het zonder kleerscheuren. Behalve Ali die, terwijl we het pad nog niet eens hebben bereikt, de fauna van heel dichtbij gaat liggen bekijken.

Opeens ontdekken we, dat het pad ons leidt langs de plaatselijke begraafplaats.

Als ik zeg dat het een mooi stadje is overdrijf ik niet. Er heerst een ontspannende sfeer ondanks dat er, op het moment dat wij er rondwandelen, een grote groep studenten uit Tanger al zingend en dansend door het stadje trekken.
Ook ik kom middenin de grote groep studenten te staan. Als ik even een paar dans bewegingen maak word ik omsingeld door de studenten en uitgenodigd om mijn dans voort te zetten.

Ali is gek op fonteintjes.

Met een Petit Taxi worden we weer terug naar de camperplaats gebracht, wat ons de lieve som van 20 Dirham (70 cent p/p) gaat kosten voor 3 personen want, in deze blauwe taxi´s mogen maar 3 personen. Dus het wordt even een kwestie van delen en splitsen.

Vanavond het afscheid diner en dat dit goed wordt hebben we gisteravond al mogen proeven.

Morgen dus om 12.30 uur gaan we over naar Europa en dat betekent dat we om  15.30 uur in Tarifa aankomen. Dit omdat in Europa de zomertijd is ingegaan en het verschil nu 2 uur is geworden.

Vanmiddag om 17.00 uur Sport in Beeld kijken.

Marokko dag 38

Fes - Chefchaouen

Een reisdag die een avontuur op zich wordt. Om half 10 vertrekken we van de camping als 1 van de laatste equipe's om de westelijke route te nemen.
Een groot deel van de club kiest voor de oostelijke route, die hun via het beruchte Rif gebied zal leiden.
Even over het Rif gebied. Dit gebied staat bekend om de export van verdovende middelen, die onderweg ook worden aangeboden om mee te nemen in de camper. Ook is het voorgekomen dat er pakketjes onder een camper werden gebonden om dit, bij aankomst in Spanje er weer onderweg te halen, als de scan in Marokko niets had opgeleverd. Want ja, in Marokko moeten we met de camper onder een scan apparaat door om naar verboden invoer zoeken. In Spanje werken ze met drugshonden.

Na een aantal kilometers door Fes te hebben gereden vindt Ali, ja mijn Ali, dat we op de verkeerde weg zitten en keren we om, om vervolgens via een andere route Fes te kunnen verlaten. Na een uur rijden komen we dwars door Fes en wijzen de bordjes ons naar de Medina, ja sterker we komen IN de Medina terecht. Gelukkig hebben we gister weinig van Fes gezien, maar hierdoor halen we dat ruimschoots in.
We rijden de stad uit en komen op een weggetje, dat die naam nauwelijks mag dragen. Bij onze keerpoging, op dit smalle weggetje, worden we aangehouden door de politie op motoren. De nauwelijks Frans sprekende agent is ons goed gezind en tekent in zijn notitie boekje de route voor Ali uit.
Wat hem drijft is onduidelijk, maar opeens wenkt hij ons, om hem te volgen.
Zijn collega, heeft een totaal ander idee over deze hulp actie en er onstaat tussen de heren een discussie.
Uiteindelijk mogen we volgen en rijden we onder politie escorte door Fes.

Een heel slechte weg wordt ons deel, zo slecht dat er vaak wegomleggingen nodig zijn om de afgebrokkelde wegdelen weer te kunnen repareren. En in die gevallen moeten we de weg delen met iedereen, ook de dieren transporten.

De omgeving is fantastisch en Ali geniet van het prachtige uitzicht.

Voor de chauffeurs wordt het een zware tocht omdat de weg vol zit met gaten, die het gevolg zijn van bevriezing en vervolgens door de vele vrachtwagen verder stuk wordt gereden.
Chefchaouen is een prachtig mooi stadje en wordt de blauwe stad genoemd.
Dit laatste is omdat de huizen in wit en fel blauw zijn geschilderd. Het eerste is tegen de zon en het 2e tegen de Moskito's.

 Chefchaouen is de hoofdstad van het Rif gebied.

Op het moment dat we met de camper aankomen op onze laatste overnachting plaats in Marokko worden we al aangesproken door 2 jonge knapen "of we misschien iets willen gebruiken". Ik kan hun duidelijk maken dat onze eigen voorraad nog niet op is!

Nog even terugkomen op de verschillende routes, de oostelijken hebben een verschrikkelijke tocht gehad. Niet alleen is de weg erbarmelijk, maar ze worden ook nog eens gehinderd door de mist die boven in de bergen heerst.

Morgen een bezoekje brengen aan Chefchaouen

Marokko dag 37

Fes

Vandaag een vrije dag, dus kunnen we lekker naar Fes.
Nou, Ali onze gids heeft ons op het hart gedrukt morgen NIET naar de Medina te komen, omdat alles gesloten is en erger, het niet vertrouwt is na twaalven in door Medina te lopen.

We besluiten om dan maar naar de  "nieuwe stad"te gaan om daar de nog nodige inkopen te gaan doen, dus spreken we met Joesoef, onze taxi chauffeur  , om 10.00 uur bij de camping af. Het wordt de volgende dag een collega van Joesoef en die brengt ons naar de boulevard, 5 km verder dan waar de winkeltjes zijn.
Alles lost zich als vanzelf op, terwijl we op het terras zitten en genieten van een heerlijke expresso, komt de ene na de andere handelaar langs.
Sokken, schoenpoetsers, kettinkjes, sloffen, lederen riemen, je kunt het niet zo gek bedenken, of het komt langs ons terras. We genieten van het spel der afdingen, want zonder dat geen respect, zoals een verkoper ons verzekerd.

s'Middags kunne we heerlijk van de zon genieten, al moeten er natuurlijk weer de nodige klusjes gedaan worden. De was, poepdoos legen, afvalwater lozen en het slot van de deur repareren. De laatste dagen reden we met een elasties aan de tafelpoot om de deur goed dicht te houden. Zan, zand en nog eens zand, het zit werkelijk overal.

Later horen we dat Ali, de gids, ons een loer heeft gedraaid, de Medina was tot 15.00 uur open en gevaarlijk is het nog steeds niet.
Ik verdenk Ali ervan dat hij ons tijdens de rondvoering, zoveel mogelijk heeft willen laten kopen in die winkels waar hij ons naartoe bracht. Want ja, die provisie is natuurlijk erg aanlokkelijk. Lang leve de cultuur van Marokko.

Morgen naar onze laatste overnachtingsplaats in Marokko, waar we ook het afscheid diner zullen gaan beleven.

Marokko dag 36

Fes

Met een gids door Fes en dat wordt een aparte ervaring.
Om 9 uur vertrekken we richting oud Fes en dat gaat in de stromende regen. Nu is Fes een hele mooie stad, maar met stromende regen verliest het toch een beetje aan charme en uitstraling.
Bij het paleis regent het zo hard, dat tijdens de uitleg mijn jaszakken vollopen met water en misschien gek, maar je verliest daardoor toch een beetje aan interesse.
Ook gaan we naar een prachtig hooggelegen uitzichtpunt dat onder andere omstandigheden een geweldig uitzicht geeft op Fes. Nu zie je niks.

Door de Medina worden we naar een prachtig hotel geleid, wat van Ali zelf schijnt te zijn. Ja ik weet het, maar de gids heet ook Ali. Ali is een zeer hoog aangeschreven meneer die naast dit hotel, nog een hotel in Fes bezit en een hotel in Erfoud.

Er wordt ons koffie aangeboden in zijn eigen hotel.
Echter, bij het betreden van de hotel hal is iedereen onder de indruk, zo zelfs dat een stervormig bassin  wat ruim 25 cm diep is, over het hoofd wordt gezien door een medereiziger. Ze stapt, omhoog kijkend, pardoes in de vijver, verliest haar evenwicht, valt en neemt in haar val een eeuwenoude fontein mee en  stoot ze tegelijkertijd een antieke vaas van zijn sokkel.

Drama van het hoogste kaliber en de hoofdrol spelers spelen hun rol met de groots mogelijke dramatiek.
Het slachtoffer/dader begint ogenblikkelijk te huilen en Ali zijn gezicht gaat, na enig oefenen, in de stand "ontroostbaar" wat de prijs van de omgevallen fontein en de antieke vaas alleen nog maar doet stijgen.

Ondanks alles worden we toch nog uitgenodigd om de hotelkamers te bezichtigen en mogen we vanaf het dakterras van Ali's hotel Fes bekijken. De zon is inmiddels gaan schijnen en het uitzicht is prachtig,

 zeker de honderden satelliet schotels die de daken versieren.

Het bezoek aan de souk is weer adembenemend en we komen ook verschillende werkplaatsen tegen.

Tot slot een bezoek aan een leerlooierij, waar een aantal dames zich een jasje laten aanmeten. Het wordt binnen 5 uur gemaakt en op de camping afgeleverd.

Morgen een vrije dag, de medina is op vrijdag dicht, dus gaan we naar de nieuwe stad om nog de laatste inkopen te doen.

Marokko dag 35

Midelt - Fes

Een reisdag vandaag, door een landschap waarin je jezelf zo in Zwitserland kan wanen omdat de velden weer groen zijn en de huisjes wit en de daken weer met rode dakpannen zijn belegd.

Dat het mooi weer is kan ik niet zeggen, de regen valt gestaag en de temperatuur daalt naar een 6 graden. De Barriere de Neige (opstakel bij sneeuw) is nog niet een lange tijd open.

Want langs de weg vinden we nog steeds sneeuw. Want we zitten hier op 2600 meter in de Midden Atlas welke een soort trechter vormt met de Hoge Atlas.

Wat je ook nog steeds langs de weg vindt zijn groepjes vrouwen, die geen spier vertrekken, hoe dicht je ook langs hun rijdt.

Als 1 van de dames ook maar 1 zijstap maakt, raak ik ze met de spiegel. Normaal wijk ik uit naar de andere weghelft, maar soms is daar geen ruimte voor door tegenliggers.

 Deze dames komen uit een soort samenleving van Berbers die in, voor ons onbarmelijke omstandigheden leven. Deze met plastic overtrokken tentjes zijn hun onderkomen en lopend moeten ze zich verplaatsen om hun inkopen in het volgende dorp te doen.

Onderweg komen we door een groot Ceder bos, waar we in het midden ineens Berber apen in het wild ontdekken. Toevallig zagen we een paar dagen geleden een docu , van de EO, met daarin de reden van vluchten van deze apen naar de bewoonde wereld. Het blijkt dat de ontbossing, door het oprukken van de Sahara, steeds sneller gaat en deze apen hun toevlucht meer noordelijker gaan zoeken.

Gelukkig heb ik, voor we naar Marokko vertrokken, mijn Arabisch een beetje bijgewerkt, anders zouden we bepaalde borden niet begrijpen.

Vlak voor Fes komen we achter een bus te rijden die een lekke band heeft. In Nederland zou de chauffeur stoppen, hier rijdt hij door, vol met passagiers.

Morgenvroeg een bezoek, met gids, aan Fes. Het schijnt de mooiste stad van Marokko te zijn. We gaan het allemaal beleven.

Marokko dag 34

Middelt (Zeida)

Vandaag een uitstapje naar een kloof in de Hoge Atlas, waar we een wandeling gaan maken. Nu kunnen we kiezen tussen een 2 uurs wandeling en een 1 uurs wandeling.
Ik kies voor de 1 uurs wandeling door de kloof.

Een herder gaat groep 2 uur de weg wijzen en dat zullen ze weten ook.

Wij worden door een jongeman uit het naburige dorp door de kloof geleid.

Hij vertelt ons dat de bedoeïenen in de spleten voedsel en goederen verstoppen en dan verder trekken, om later als ze terug komen die goederen weer te gebruiken.

Indrukwekkend is het in ieder geval om door deze kloof te kunnen wandelen.

Na de wandeling worden we in zijn huis ontvangen en krijgen een lunch geserveerd die bestaat uit brood, een salade, daarna balletjes gehakt in een saus en een sinaasappel.

Een Engelsman, die ook op de camping met zijn camper staat, is ook uitgenodigd mee te gaan met de trip.
Tot onze verbijstering krijgt hij een bord vol, en ik bedoel dan een bord met een enorme kop erop, met vegetarisch eten. Van dat bord kunnen 5 man ruim eten. "Onze" 3 vegetariërs zitten een beetje sip te kijken. Even later blijkt er maar 1 vegetariër opgegeven te zijn en dat is de Engelsman, die heerlijk zit te smikkelen van zijn overvolle bord.
De camping eigenaar Joesoef, die zichzelf als een weldoener ziet, meldt zich en heeft de moed ons te vertellen dat de vegetariërs maar eens moeten leren vlees te eten. Mij jaagt die kloo.....ak in ieder geval op de kast.

Op het programma staat ook een bezoek aan het schooltje in het dorp, waar werkelijke armoede heerst.

Ze staan al helemaal op ons te wachten, sterker, de kinderen ervaren deze dag als feestdag. (Jour de Fete)

 Tijdens de voorlichting in Nederland is ons gevraagd enkele zaken mee te brengen voor de kinderen in deze school.
Op mijn vraag, is beloofd dat we dat niet "zelf" de zaken hoeven te overhandigen, maar dat het centraal gaat.

Onze "weldoener", Joesoef, neemt echter de hele zaak over en ik kan het allemaal niet meer aanzien en vlucht het schooltje uit en het dorp in.
Daar word ik overlopen door een familie en mijn hart breekt, bij het zien van zoveel armoede die ik niet kan oplossen.

Op de camping terug krijgen we nog een prachtig uitzicht op de Hoge Atlas waar de naderende neerslag goed te volgen is.

Morgen een een reisdag, van 185 km, naar Fes, volgens de geleerden, de mooiste plek in Marokko.

Marokko dag 33

Merzouga - Midelt.

Een reisdag van 295 Km waar we volgens de TomTom 4u 35min over zullen doen, dus een lange rit die ons ook weer naar de Hoge Atlas zal voeren.

We verlaten de woestijn, tenminste, dat idee hebben we, maar het duurt nog uren dat we door een dor en zanderig landschap rijden.
Dan opeens een meer en als je uit de woestijn komt is dat erg vreemd.

Daardoor  zie je meer begroeing komen en veranderen de dromedarissen in schapen en geiten, veel geiten.

Omdat we gister een tapijt hebben gekocht moesten we geld lenen bij onze medereizigers, dus wordt de eerste opdracht, geld pinnen.

Terwijl we onze camper in een stadje stallen, komt er een pokdalig heerschap op mij af  en roept "I will look in your campercar. Nou, jij Lookt mooi niet in mijn campercar. Dan begint hij een verhaal over zijn opleiding voor politie agent en de criminele jeugd die hier rondloopt.

Na onze boodschappen en een heerlijke expresso lopen we weer terug naar de camper, en jawel, pukkeltje staat nog steeds onze camper te bewaken.
Trouw wordt beloond en hij ontvangt een vergoeding van de 3 camper eigenaren.

De weg naar de camping brengt ons, zoals gezegd, weer naar de Hoge Atlas en we komen ook weer de Barrage Neige tegen omdat de sneeuw hier ook in de zomer kan vallen.

Plotseling staan we stil voor een tunneltje, nu hebben we nog geen tunnel kunnen ontdekken in Marokko, maar hier is er 1tje van wel 10 meter.

Voor ons is het volkomen onduidelijk waarom we moeten stoppen, totdat er tergend langzaam een vrachtwagen uit het miniscule tunneltje komt kruipen.

Let even op het mannetje dat controleert of de daken van de nagel nieuwe auto's niet in 1 keer allemaal worden beschadigd. Dit is ook Marokko.

De camping is goed verzorgd, al moeten we morgenvroeg verhuizen omdat een stel Fransen op onze plek zijn gaan staan. Ach, je raakt echt aan ze gewend.

Nu lekker forel eten in het restaurant, hoewel, je weet het maar nooit.

Morgen met een busje naar een kloof in de Hoge Atlas, waar we ook een schooltje gaan bezoeken. Het schijnt daar heel arm te zijn en wij hebben een stapel schriften voor ze meegenomen. Ik hoop dat ik het droog hou en wil beslist niet zelf die schriften aan die kinderen geven, dat doet een ander maar.

Marokko dag 32

Merzouga

Een rustdag, tenminste dat zegt het programma.
Maar Ali heeft andere plannen en wel een bezoekje aan een coöperatie  of beter gezegd een Depot Berber, waar allerlei zaken te koop zijn in grote getale. Gisteren hebben we hier een demonstratie gekregen met allerlei knoop- en weeftechnieken voor wand- en vloerkleden. Ali was niet mee en wil de schade inhalen en dat gaan we weten.

We belanden in een van de vele ruimtes met Berber vloerkleden. De rust waarmee de aanwezige verkoper de ene na de andere stapel omkeert en de verschillende tapijten laat zien is bewonderenswaardig.

Natuurlijk wordt ons thee aangeboden, uit gastvrijheid, zoals de verkoper ons vertelt. Een 2e verkoper meldt zich en er ontstaat een gekke situatie. Verkoper 1 spreekt Engels, verkoper 2 spreekt Duits, onderling overleggen ze in Berber en wij natuurlijk in het Nederlands.
Op een gegeven moment vraagt 2 wat Ali voor haar sjaal heeft betaalt en complimenteert haar voor de lage prijs, ook haar kaftan verdiend, voor de aankoop prijs een compliment. M.a.w. "jullie zijn goede onderhandelaars".

Natuurlijk vinden ze een kleed wat ons wel aanstaat en begint het spel van het bepalen van de prijs en dat is lastig want, Ali heeft een prijs in haar hoofd n.l. dat wat ze er voor over heeft. Zonder dat ik een ook maar een bod doe, zakken ze al in prijs. We twijfelen lang genoeg om de prijs nog meer te laten zakken.
We verlaten het pand om te overleggen. Bij de camper vertellen we ons verhaal. Oh, zegt 1 van de medereizigers, ik ga wel even mee en kletst er nog even 25% af. Wij gelukkig met ons Berber kleed, de Berbers blij met hun omzet en onze medereiziger trots op zijn handelen, allemaal blije mensen.

Vanavond krijgen we een diner in het hotel die naast de camping ligt.
De avond wordt opgeluisterd door muzikanten met voorouders uit Oeganda.

Op het menu staat lam, die achter onze camper in een Berber-oven klaar worden gemaakt. Op een gegeven moment worden we uitgenodigd om de muzikanten te volgen.

We mogen het hele ritueel van het weer opgraven van de 2 lammeren volgen.

Nadat de bovenlaag van klei is verwijderd wordt een metalen plaat opgelicht en het lam uit de oven getild, dit onder luid tromgeroffel van de muzikanten.

Later wordt het lam op schalen verdeeld en is het maar de vraag welk onderdeel van het lam je te eten krijgt, er volgen veel grappen over en weer.

Morgen een reisdag van krap 300 km naar Midelt

Marokko dag 31

Sagoura

Om 9 uur staan de 4-wheel drive's klaar voor een tocht door de woestijn.
Als eerste gaan we naar een opgedroogd meer.

Oke, het meer is niet opgedroogd, sterker nog, een aantal maanden geleden is hier een overstroming geweest waar hotels en restaurants door zijn weggespoeld en een aantal mensen zijn verdronken.

De 4-wheel drive waar we in zitten is er eentje van het oudere soort, zo ook onze bestuurder. Het piept en het kraakt allemaal en de chauffeur roept bij ieder bultje "Paris-Dakar" om vervolgens pruttelend  en in een te hoge versnelling over het heuveltje te kruipen.

Het is nu officieel, ik ben een weekhartig mens. Want wanneer ik een dromedaris zie staan met een poot omhoog en hoor dat dit is opdat ze niet weglopen, heb ik het alweer gehad met deze trip.

Maar gelukkig is daar de Berber whisky, zoals ze het zelf noemen. Thee, mierzoet, maar ik vind het heerlijk.
Na de lunch, welke bestaat uit een Berber Pizza, (het recept komt later) vertrekken we als laatste, nou niet helemaal, het vehikel wil niet starten en wat je dan verwacht, een gereedschap kistje, komt dan niet.
Een stuk rotsblok wordt gepakt en daar krijgt de accu pool een paar ferme tikken mee. Als ik het later vertel aan een ex touringcar chauffeur zegt deze. "Je bent gek man, ze slaan op de startmotor". Nou, echt niet! Even later wordt een waterfles gepakt en wordt deze over dezelfde accu pool gegoten, om zo een beter contact te krijgen (vermoed ik).
Het helpt niet en ik zie me al midden in de woestijn mijn 2 flesjes water delen met mijn mede passagiers. Maar het heuveltje, waar we op staan, wordt onze redding. Een klein duwtje en we rollen naar beneden, om zo de motor te kunnen starten.

Voor de namiddag staat een tocht op dromedarissen op het programma.

En onze ervaringsdeskundige staat er dan ook helemaal klaar voor.
(btw die hoofddoek heb ik persoonlijk zo gevouwen.)

 Het wordt een memorabele tocht ( sorry voor het zelfportret).

Zo middenin de woestijn geeft je meer dan prachtige uitzichten.

Na een aantal kilometers op de rug van het beest, komen we op de plek waar we de zonsondergang zullen gaan beleven.

En natuurlijk zoekt Ali het contact met de locals, wat hoogstwaarschijnlijk de oorzaak is dat de mannen de zandstorm niet aan zien komen.

Maar dat die komt is zeker. Als ik haar even kan losrukken van "de mannen" om een foto met de dromedarissen te maken, zie ik hem rechtsachter al aankomen.

Onze zonsondergang gaat er zo uitzien. Een echte zandstorm en eentje die ons gaat bedreigen.

Ook de "kamelendrijvers" krijgen nu plotseling haast en onze tocht eindigt in het volgende beeld.

 Het prachtige uitzicht verandert in een ondoordringbare barrière van zand.
Ik ben dan ook blij als we na een lange rit het basiskamp bereiken.

Morgen een vrije dag en bij mooi weer, want nu stormt het nog zand, wordt dat een hele dag zwembad (midden in de woestijn).

Marokko dag 30

Merzouga (Adrouine)

Wat een fantastische tocht, uren door de woestijn rijden heeft een hallucineerende uitwerking op je zintuigen.
Als je, midden in de woestijn, opeens een verkeersbord ziet opdoemen, of kilometers verderop een enorme serie reclame borden achterelkaar ziet.

Er ontstaan op de weg enorme zandduinen die dan wel weer worden aangegeven door een bord.
Het stuiven van het zand zorgt soms voor slecht zicht, dusdanig dat je een tegemoet komende auto of camper nauwelijks kan zien aankomen.

Het blijft opletten op overstekende dromedarissen die hier in de woestijn rondlopen. Als we in een zandstorm weer een grazende dromedaris tegenkomen is Ali net te laat om er een foto van te maken (vandaar de onscherpte).

Maar dromedarissen in overvloed.

Dat deze verhalen dagelijks bij jullie binnenkomen is te danken aan de ongelooflijk perfecte infrastructuur van het mobiele netwerk in Marokko, waar ook Internet gebruik van maakt. Dit heeft natuurlijk tot gevolg dat er midden in de woestijn ook van die bekende masten moeten staan.

 We staan nu midden in de woestijn en met deze wind is dat geen pretje, maar het hotel hierachter is fantastisch.

Sterker nog, we mogen hier gebruik maken van hun zwembad.

Morgen ga ik met 4weel drive's weer de woestijn in om s'avonds een rit te gaan maken met een Dromedaris.
Ali gaat morgen niet mee met de 4wheel drive's, die heeft genoeg gehobbeld en kan even geen zand meer zien, dus die blijft lekker de hele dag aan het zwembad liggen, en geef haar eens ongelijk.

Terwijl ik dit tik is het buiten 24 graden en in de camper krap 29 graden en is Ali bezig een couscous salade aan het bereiden.

Ja mensen, ik heb het goed!