Sneek 12

Vandaag gaan we nog naar het Paviljoen. Dat was één van de dingen die  we regelmatig met pa ondernamen.

De weg ernaar toe is deze keer een beetje anders, omdat we het ditmaal op de fiets doen in plaats van met de auto. Een mooie rit over een prachtig  aangelegd fietspad, dat enkel ontsierd wordt door een achterlijk gevaarlijk fietsend peloton wielrenners. Het groepje bestaat enkel en alleen uit mannen met een buikje, ongeacht welke kleur truitje ze ook dragen. Oftewel, “De geletruidrager heeft meestal een buikje.” Het is werkelijk geen wonder dat er zoveel ongelukken gebeuren met en door dit soort, zichzelf onoverwinnelijk achtende dwazen, die zich wielrenner noemen.

Eerst een cappuccino, waarna een biertje werd besteld, Pa had altijd hetzelfde recept.

Die laatste keer met het bootje van Pa en dat blijft een mooie herinnering.

Als we aan de Sneekermeer zitten krijgen we nog even bezoek en zijn we weer met z’n drieën.

Hoewel Pa nooit een dergelijke brutaliteit aan de dag zou leggen en altijd de bescheidenheid zelve was.

 

We zullen onszelf er echt toe moeten zetten om weer een bezoekje aan het Paviljoen te brengen zonder Pa.

Sneek 10/11

Gisteren was voor ons de “The Day After” oftewel de dag nadat we Pa hebben begraven en dat is toch even heftig. Temeer het de avond ervoor laat wordt, heel laat, misschien wel vroeg. Er komt dus weinig uit mijn handen, maar is ook niet nodig. S ’Avonds eten we heerlijk bij Gieny en Sjoerd en kletsen nog even na over de rouwdienst en de daarop volgende  begrafenis. Ali gaat vroeg “op kooi” en ik kijk nog even naar “Linda’s Zomerweek” maar duik dan ook het bed in.

Vandaag, zaterdag, gaan we eerst even boodschappen doen en stappen daarna op de fiets om een rondje langs Langweer te maken. We plannen de rit via de oude weg naar Uitwellingerga en Oppenhuisen, bij oud Sneekers bekend als “Top en Twel”

We komen langs de de ‘oude’ Jeugdherberg en kunnen het niet laten om even te koekeloeren. In de tuin is een man met het onderhoud bezig en ik vraag hem of het nog steeds een “ Jeugdherberg” is. “Ja” is zijn antwoord en we mogen even binnen kijken. Ali is foto’s aan het maken als ik roep dat we binnen mogen kijken. “Het is een Ayasofya” roept ze terug. Een Ayasofya is een Moskee, die we ook in Istanbul, Turkije, hebben bezocht. Onze jeugdherberg, waar we jarenlang het Volksdansen hebben beoefend is veranderd in een Moskee.

 

Allerlei herinneringen komen weer naar boven als we de benedenzaal doorlopen.  Een van onze lezeressen zit nu met angst en beven te wachten op de volgende anekdote. Jarenlang heb ik haar geplaagd met het feit, dat ze een vaste plant wegzette en het arme plantje boven op de kachel plaatste.

 

 

Onderweg naar boven komen we een prachtige wandschildering van een Derwisj tegen. Derwisjen dansen urenlang, al rond draaiend tot ze in een soort trans komen, om zo dichter bij hun God te komen.

Nadat we onze schoenen hebben uitgetrokken, komen we in de werkelijke moskee. Achter ons is de vrouwen afdeling, die is afgesloten met een muur, waar het bovenste deel is weggelaten, zodat ze wel de Imam kunnen horen, maar niet kunnen zien. 12 september  is er een open monumentendag met een multi cultureel festival van 8.30 u – 20.00 uur

Als we verder fietsen komen we in Uitwellingerga dit huisje tegen.

Volgens de zeer aardige bewoonster, die haar bonen aan het oogsten is en hier al 47 jaar woont, is het een voormalig tramstation van de Nederlandsche Tramweg-Maatschappij NTM. Dit station lag aan de lijn van Leeuwarden naar Joure, Lemmer en Heerenveen. In 1886 werd de lijn geopend. Het reizigers- en goederenvervoer op deze lijn is in 1947 gestaakt. Ik mag wel een foto maken, maar dan duikt ze zelf even weg.

Onderweg naar het pontje over de Langweerdervaart komen we een oud baasje tegen. Terwijl we bij een informatie bord staan, stopt hij. “Ken jimme het fiene?” “Ja”, antwoord ik, “maar dat maakt hur toch niet ut, ze doet toch hur eigen zin” “Vrouwen he” en dan bekent hij dat hij gisteravond met vrouwen heeft gepraat, die heel vriendelijk waren”. “Tja”, antwoord ik, “Maar die zijn vaak iets duurder” hij denkt even na en zegt dan. “Dizze pont is goedkoper dan die andere hur, want die kreit gjin subsidie” en hij peddelt weer verder. Even later, vlak voor de pont, halen we hem weer in.

Langweer, het blijft een schattig dorp en de oranjekoek smaakt voortreffelijk. Als ik naar het toilet wil, stuit ik op een groep mensen, die met z’n allen bezig zijn een mevrouw, vanaf het toilet, weer in haar rolstoel te krijgen. Ik trek me maar even tactisch terug. Even later worden ook de mannen, die op het terras zitten, voor hulp naar het toilet geroepen. Op de terugweg naar Sneek, via een prachtig weggetje, kunnen we nog ruimschoots genieten van alle bootjes.

Hier een Victoire 25 uit 1971 van een Duitse eigenaar, die deze toentertijd nieuw heeft gekocht.

Het was weer een heerlijke tocht en echt genieten.

Sneek 8/9

Gisteren stond in het teken van vandaag, de ter aarde bestelling van Opa. Ik merk dat alle voorbereidingen voor deze dag een rustgevende werking hebben. Ook de afgelopen week, waarbij wij de eerste dagen regelmatig nog op bezoek bij Opa zijn geweest in het Dr. Wumkeshus. De dagen daarna hoorde ik dagelijks van Ali hoe het met Opa ging. Voor mezelf had ik besloten dat dit de ‘tijd’ van en voor de directe kinderen was en heb mezelf op de achtergrond gehouden. Dit betekende overigens wel dat ik de afgelopen dagen alleen in de camper doorbracht. Lang leve het Internet, met daaraan gekoppeld Netflix, waar ik eindeloos documentaires en speelfilms kan bekijken. Gisteravond komt de toespraak van Ali op de Uitvaartdienst ter tafel. Tot half drie in de nacht zitten we te schaven en te formuleren, om er een mooi en consistent verhaal van de te maken. Ik merk dat ik, door mijn ervaring bij de omroep, gespitst ben op de zogenaamde “spreektaal”, wat beduidend anders is dan de “schrijftaal”. Als je je verhaal ‘voorleest’ in spreektaal  klinkt het in ieder geval nog natuurlijk.

Vandaag lijkt een ‘natte’ dag te worden en iedereen wapent zich dan ook met een paraplu en of een regenjas(je). De familie komt samen in Talitha Koem (meisje sta op) waar opa staat opgebaard en waar  6 kleinzonen Opa in de uitvaartauto tillen.

Vandaar naar de Martinikerk waar de uitvaartdienst, op strikt verzoek van Opa, gehouden zal worden. Vier en half jaar stonden we hier ook, maar toen voor Oma. De mensen die binnenkomen zijn allemaal, zonder uitzondering, doorweekt van de regen. Ik kan de dienst rustig indrukwekkend noemen, zeker door het mooie ‘levensverhaal’ van Ali,

maar ook zeker door het persoonlijke verhaal van Johan. Hij ziet kans zichzelf als recalcitrante zoon neer te zetten om daarna duidelijk te maken dat hij altijd “liefdevol en begripvol” door zijn beide ouders is benaderd en behandeld. Ontroerend om te zien is dat bij het uitspreken van die beide woorden, hem de emoties teveel worden. Als Anne zijn persoonlijke verhaal doet, heeft hij een aantal prachtige beeldspraken. Aan het eind zegt hij  “de schouwarts constateert uiteindelijk dat mijn vader is overleden aan hartfalen. Hier moet ik toch ernstig bezwaar tegen maken”

Mijn vader heeft een groot hart dat nimmer voor ons faalde…” 

Margreet, de jongste dochter, deelt met ons de strijd die Opa de laatste weken heeft gevoerd. Zijn gemis aan contact met zijn “Herder” heeft haar aangegrepen. Als daarna, na een gesprek met de dominee, de berusting en het vertrouwen weer terugkomt, krijgen we van haar een inkijkje dat je gewoonlijk, als buitenstaander, niet zo snel meekrijgt.

Vanuit de Martinikerk gaat het naar de “Algemene Begraafplaats Sneek” waar Opa bij Oma in het graf wordt gelegd. Dat de dienst een kwartier uitloopt is werkelijk een zegen. Regende het 10 minuten eerder nog pijpenstelen, om niet te zeggen dat het stortregende, als we om kwart over drie naar de begraafplaats rijden, is het droog.

 

Een korte, maar mooie, begrafenis en ik merk aan mezelf dat de afgelopen week bij mij de onrust en het verdriet, plaats heeft gemaakt voor berusting. Berusting in dat we hier een man begraven die niet alleen ‘het geloof’ met de mond heeft  belijd, maar ook de geestelijke kracht had dit in het dagelijkse leven toe te passen. En ik kan dit weten.

Na de koffie en heerlijke koeken in uitvaartcentrum Talitha Koem, verhuist de directe familie naar “SoWieSo”, een restaurant gekoppeld aan het Amicita Hotel, waar we met z’n allen nog heerlijk eten en  nog even napraten, over de afgelopen dagen.

Er gaan al stemmen op dit ieder jaar, rond deze tijd, te herhalen.

Sneek 7

Een dag van koffiedrinken bij broerlief en daarna “Shoppen”.

Want laten we eerlijk zijn, je kunt niet met je camperkloffie op de begrafenis van je vader rondstappen, nietwaar. Dus gaat het rond 12 uur, na de koffie bij grote broer en schoonzus, richting het centrum van Sneek. C&A is de eerste die je dan tegenkomt, tenminste, als je de fiets in de Kruizebroederstraat neerzet. Jongens wat is er een hoop veranderd in “mien Stadsje”. Maar gelukkig de “Twa Sjillen” bestaat nog, ja inderdaad, “Twee Wielen” een fietsenmaker waar ik op mijn 16e verjaardag een Puch kocht voor 674 gulden.

Even verderop, om het hoekje, De Witte Kat, die ik nog  “eigenhandig” gebouwd heb. Ik meen rond 1966, in dienst van timmerbedrijf Boomsma, die om de hoek haar werkplaats had.

De “bijvangst” in C&A is een enorm wilde Marokkaanse broek, waarvan ik niet verwacht dat die op de begrafenis gedragen gaat worden. Na een broodje bij “Le Provence” op het Schaapmarktplein, gaat het via Miss Etam, naar “De Duif”.

Om heel eerlijk te zijn heb ik in mijn jeugd nooit 1 moment gedacht dat ik ooit nog eens deze winkel zou binnenstappen. Voor de niet Sneekers, de Duif, (alleen de naam al) is een ietwat ’bekakte’ winkel, “waar het ietsje duurder is.”  Ik zal een langer verhaal kort houden, maar we verlaten de winkel met niet 1 outfit, maar met 2 ensembles. Natuurlijk moeten daar wel nog even nieuwe laarsjes bij, maar omdat de huidige handtas, qua kleurcombinatie, niet helemaal strookt, komt daar ook een nieuwe voor.

Kortom, om 5 uur zijn we weer bij de camper, compleet afgedraaid.

Sneek 6

Het is een vreemde dag, zo na het overlijden van Pa. Nu moeten er natuurlijk allerlei zaken worden geregeld en terwijl ik mij de laatste jaren dichter bij Pa voelde, kan ik niets doen. De directe kinderen regelen natuurlijk nu de noodzakelijke zaken, zoals het schrijven van de rouwkaarten en het regelen van de uitvaartdienst. Donderdag a.s. om 2 uur s ’middags is de dienst in Martinikerk, met aansluitend de begrafenis. Tot en met die tijd zal ik mijzelf als het bekende 5e wiel aan de wagen gaan voelen.

Maar gelukkig gelukkig sta ik nu bovenaan de lijst als oudste lid van de familie, met als gevolg dat ik mij kan verheugen op de niet aflatende aandacht en liefde van de jongeren in de familie.

Sneek 5

Ik meld het heel verlegen,

maar het bootje van de dood

komt soms niet ongelegen.

 

Rust Zacht Pa

Sneek 4

Een Weblog betekend, voor de schrijver, dat hij zaken opschrijft die hem bezig houden. Op dit moment speelt er nog maar 1 ding en dat is de situatie van de vader van Ali. Het is niet aan mij om daar verslag van te doen, of over de emoties die daarbij bij de betrokkenen loskomen. Vannacht heeft Ali bij haar vader een Wake gehouden en ik merk dat dat bij haar enige rust heeft gegeven. Natuurlijk spelen de emoties van het toekomstig gemis van een dierbare een grote rol. Maar ik merk dat er een ‘aanvaarden’ optreed, nu Pake ook zijn berusting heeft gevonden. Nu is het wachten op de “overgang”.

Sneek 3

Vandaag is het wasdag en wordt de camper ontdaan van al het beddengoed, handdoeken, gedragen kleding. Dit omdat de laatste weken in Duitsland het weer niet echt meewerkte om daar de was te doen. Met volle tassen gaat het richting het huis van Pake. Als de eerste was “aan de loop is” nemen wij die tijd te baat om mijn broer even te bezoeken. Even, want dit wasprogramma duurt ongeveer 1 1/2 uur en daarna moeten er nog een aantal gedraaid worden. Lekker bijkletsen met een heerlijk bakje koffie en de tijd vliegt voorbij. Weer terug in het appartement maken we ook even gebruik van de douche en dat heeft een verfrissende uitwerking op mij. Als een blok val ik in slaap, terwijl Ali extra boodschappen doet bij de Jumbo. Als ze terugkomt krijg ik de opdracht mijn spullen bij elkaar te rapen, want de kinderen worden bij Pake geroepen.

s ’Avonds komt Ali nog even langs bij de camper en vertelt dat ze vannacht gaat waken bij Pake.

Sneek 2

Vanmorgen is het weer een dag als alle dagen in ons campertje. Ali kijkt of we buiten kunnen eten en ik draai me nog een een keertje om. “Bijna kwart voor negen” krijg ik als antwoord  als ik om de tijd vraag. Met andere woorden, het is nog maar half negen. “Moeten we wat, ofzo?”, bang dat ik gisteren in al de dingen, die besproken zijn met het familie, iets van een afspraak heb gemist. “Nee, maar de kinderen zullen zo wel komen.” Nu zullen die om 10.00 uur naar Pake, dus voor half elf verwacht ik die niet.

Na een heerlijk en rustig ontbijt, verbazen wij ons erover dat deze camperplek relatief rustig is, zo vlak bij diverse rondwegen. De kinderen hebben andere ideeën over een camperplek, maar wij hebben alles al meegemaakt, dus voor ons is dit luxe. Weliswaar op stenen, maar daarentegen, kom je wel gemakkelijk weg, als het hevig regent, he Aal?

Na de middag gaat het richting binnenstad, want er moeten nodig inkopen gedaan worden, zoals een spuitbus voor de Joya schoenen. Ja, belangrijke dingen eerst nietwaar.

Het gaat kriskras door “het Sperkhem” en we passeren de Ichthuskerk, waar we in ons vorige leven nog eens zijn getrouwd. Een rondje om de kerk is dan wel het minste wat je kan doen. Herinneringen komen naar boven, zoals het plaatsen van een bandrecorder om de ‘dienst’ op te nemen. Later ervaren we dat de Ichthuskerk sinds 2012, of daaromtrent , na zes jaar leeg te hebben gestaan, een nieuwe bestemming heeft gekregen. Het heeft nu  een aantal woonruimtes voor volwassenen met een verstandelijke beperking. Wouda’s meelfabriek is ook al niet meer, waar we als kind “Bixkoekjes, bedoeld voor kalveren,  van de pallets pikten en daar op knabbelden. Maar wat nog wel werkt is de “Elektrische Bruge”. Het “Oosterdyk” is nog wel redelijk vers in onze herinnering, hoewel we ons wel afvragen of we ooit nog weer een bekende zullen tegenkomen, zoals dat vroeger ‘altijd’ gebeurde. We hebben dat nog niet gezegd of we lopen Sjoerd, de man van Ali haar zus,  tegen het lijf. “t ‘Is of de duvel dr met speult niet?”

Sjoerd verzamelt postkaarten van ‘oud Sneek’ en haalt even later, als we een kop koffie bij hem drinken, 1 album naar beneden, waar ik mezelf volledig in verlies.

Herkenning, zoals het vroeger was, brengt nog meer herinnering naar boven en 1 daarvan is het Wilhelmina park in het algemeen en de volière in het bijzonder. Uren stond ik voor deze vogelkooi om de verschillende vogelsoorten te bekijken, maar meer geïnteresseerd was ik in de eieren. Hoe vaak ik wel niet bij de “Parkwachter” aan de deur heb gestaan om te vragen naar de exotische vogels hun eieren valt niet op 1 hand te tellen.

“Sneek Su Ut Weest”

Sneek 1

Zo zit je in de sauna bij Wildeshausen, Duitsland

en zo zit je in het  Dr. Wumkeshûs in Sneek.

Gisteravond krijgen wij bericht dat de gezondheidstoestand van Ali haar vader achteruit gaat. Dan kun je maar 1 ding doen, spullen bij elkaar pakken en het stuur richting Sneek wenden. Natuurlijk, we hebben nog een afspraak in Oldenburg, Duitsland, staan om ons raam te laten vernieuwen. Dus een Email richting  Fassbender, met de vraag of het “Fenster” al is gearriveerd. Vanmorgen hebben we nog geen respons, dus pak ik de telefoon. De telefoniste meldt,  als ze navraagt doet,  dat het “Fenster” nog niet is aangekomen. Dat we 10 minuten later een mail ontvangen met “Hallo Herr Visser, das Fenster ist heute mitgekommen”, zal ons een “reet roesten”, want wij zijn onderweg naar Sneek.

We melden ons bij het Amicitia Hotel, waar we de komende tijd ons camperment opslaan.

s ’Middags gaan we bij Opa op bezoek, die rustig ligt te slapen als we binnenkomen. Wij laten hem slapen, maar de dienstdoende zuster heeft daar andere ideeën over en begint luidruchtig te praten, waardoor Opa wakker wordt. Het leven heeft hem genoeg goede dingen gebracht en hij is tevreden zo het is gelopen, “maar de accu is leeg”, zoals hij het zelf verwoordt. Zo langzamerhand komt zijn leven, in diverse voorbeelden, voorbij. De moeilijke tijd waarin hij is opgegroeid, maar dat hij geleerd heeft van zijn keuzes. Het zijn woorden van een wijze man, maar nu is het klaar.

We gaan de komende dagen, of misschien weken, kijken wanneer deze levenstrein tot stilstand komt.

Ik weet niet of ik daar, meer of minder, verslag van kan maken.